|
||
قصه قدیمی ترین حکایت بشری است که به صورت های گوناگونی بیان شده؛ گاه این بیان حکایت به صورت تصاویری نقش بسته بر دیواره غارهاست، گاه به شکلی بیان حکایت؛ که سینه به سینه نقل شده و از نسلی به نسل بعدی تغییرات عمده ای پیدا کرده و گاه به صورت مدرن و مکتوب بیان شده و در این رهگذر نویسندگانی بزرگ به پهنه ادبیات جهان معرفی شده است. قصه، قصه است با آن شالوده خود که همانا ضمن سرگرم کردن مخاطب به وی پیام یا پیام هایی نهفته و یا آشکارا می دهد. حال که سخن از قصه به میان آمد، بد نیست نیم نگاهی به تأثیرات قصه در کانون خانواده و اثرگذاری آن بر اعضای یک خانه بیاندازیم. بی تردید در میان اعضای خانواده کودکان از دوستان پروپا قرص قصه ها هستند، آنها خیلی دوست دارند که با شنیدن قصه از زبان والدین خود، به صورت غیرمستقیم با آنها حس عاطفی برقرار کنند و چه بسا در این میان پیام های نهفته در قصه به بهترین شکل ممکن به ایشان انتقال پیدا می کند. البته ناگفته نماند این قصه گویی برای کودکان کارکردهای بسیاری دارد که از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد که قصه به پرورش قدرت بیان و عواطف و افکار کودکان کمک می کند. نیروی تخیل آنها را پرورش می دهد. ابتکار و ابداع را در کودکان تقویت می کند و در این میان ضمن رشد دادن به اعتماد به نفس آنها، در آنها عشق و علاقه به ادبیات را بالنده می کند. . هرزمان صحبت از قصه و قصه گویی به میان می آید، عده ای تصور می کنند قصه گویی همان است که با خرید نوارکاست و یا سی دی های خاص این فن و در اختیار کودکان قراردادن، وظیفه خود را به طور کامل انجام داده ایم. غافل از این که این نوع قصه گویی، برای کودکان، علیرغم مهارت داشتن راوی قصه، چندان جالب برای ایشان نیست و چه بسا ممکن است باعث دلزدگی آنها هم شود. برخی هم این وظیفه را بر دوش رسانه ای چون تلویزیون می گذارند و انتظار دارند قصه گوهای این رسانه ملی به نحو احسن وظیفه خودشان را انجام دهند. قطعاً چنین است و راویان داستان ها برای کودکان به بهترین شکل ممکن داستان را برای کودکانی که پای تلویزیون نشسته اند، نقل می کنند و حتی بسیاری اوقات پیش می آید که احساسات این آینده سازان را برمی انگیزند. اما این پایان کار نیست. زیرا ارتباط بین کودک و راوی داستان یک ارتباط مصنوعی است و آنچه کودک از شنیدن قصه دریافت می کند، آن نیست که انتظار می رود. چرا که وجود فاصله مکانی، رابط بودن صفحه شیشه ای تلویزیون و گاه تفاوت گویش راوی داستان با نوع گویش کودک و شهری که در آن ساکن است، نمی تواند حق مطلب را ادا کند. باید در نظر داشت هر زمان این طور مباحث بیان می شود، بسیاری اوقات پیکان نظرات و پیشنهادها سمت والدین نشانه می رود که چرا برای کودکان خود قصه نمی خوانند. و چرا جای خالی پدربزرگ ها و مادربزرگ های نقال را در خانه پر نمی کنند؟ بی تردید هر چقدر در این باب مطلب نوشته شود و نظرات مختلف بیان گردد، اغلب والدین به خاطر مشغله های کاری و درگیر بودن به زندگی شهری و مدرن رمقی برای قصه گویی ندارند. پس چه باید کرد؟ آیا می توان دست روی دست گذاشت و از فواید قصه؛ آنهم برای کودکان بی بهره ماند؟ قطعا جواب خیر است و برای این پاسخ منفی می توان چنین نظر داد که مدرسه ها بهترین جا برای زنده نگهداشتن و اشاعه فرهنگ قصه خوانی است. یعنی چه خوب است در مدارس، به خصوص دبستان ها در کنار دروس مختلف، زنگی هم به درس قصه و قصه خوانی اختصاص داده شود و با تربیت مربیان قصه گو و استقرار آنها در این کلاس ها به بهترین شکل ممکن کودکان را وارد دنیای قصه کرد. هر چند زبان فارسی مهد بهترین و ناب ترین قصه هاست و ما از انواع قصه های دینی، فولکوریک و... بهره مندیم، اما می توانیم با یک برنامه ریزی مناسب از این قصه سود ببریم و کمتر جای خالی آنها را احساس کنیم. |
||
تاریخ و زمان انتشار: پنج شنبه 7 اردیبهشت 1391 |
||
تهیه و تنظیم: شفیق شهید | ||
منبع : بصیرت دل |