سوال بود که چطور ادعا داریم اسلام بهترین هست و شاهد پیشرفتی فروتنانه بوده ایم. از خودم بارها پرسیدم اگر خدا میگوید اگر ایمان بیاورید گنج های زمین و آسمان به سمت ما سرازیر میشود طبق استدلالی ساده درست هست بگوییم ما ایمان نیاوردیم! حلقه گم شده چیست؟

توی سه چهار کتابی که خوندم به زبان اصلی اشاره به نکته ای مهم در موفقیت شغلی کرده بودند: اخلاق. منظورم را فهمیدید.

« صدبار لبخند زدند و اخم کردند و گفتند خوب باش، کاش یک بار میگفتند چگونه خوب باش. »

           برنامه ریزی اخلاق – بایدها و نبایدها

در زمانیکه فهرستی مرتب از بایدها و نبایدها وجود ندارد چطور یک کار آفرین امکان دارد تصمیماتی مبتنی بر اخلاق بگیرد؟ در طول سالها راهبردی مشخص شد که برای رسیدن به چنین تصمیمی باید روندی را قدم به قدم طی کرد:

گام اول: 4 پرسش

وقتی با تصمیمی اخلاقی بگیرید و نمیدانید چه کنید، 4 پرسش زیر را از خود بپرسید:

1-چه کسی و تا چه اندازه ای و تا چه مدتی از این کار صدمه میبیند؟

2-چه کسی و تا چه اندازه ای و تا چه مدتی سود میبرد؟

3-ما در قبال دیگران چه حقی داریم ؟ چه حقوقی؟

4-دیگران در قبال ما چه حقی دارند ؟ چه حقوقی؟

این 4 پرسش و پاسخ هایی که به آنها میدهید کمک شایانی به شما میکند تا از پس تصمیمی شایسته تر برآیید. به علاوه به شما کمک میکند دریابید چه نکته در موقعیت شما چندان اهمیتی ندارد.

به سوال ها توجهی موشکفانه تر بکنید. در پرسش اول و دوم میخواهیم بدانیم چه کسی ضرر و چه کسی سود از آنش میشود؛ یعنی به نتایج عملکرد خود توجه کنید. معمای اخلاقی یعنی در دوراهه قرار داری که هر راه به سود افرادی و به ضرر افراد مقابل است.

فرض کنید شما در چنین موقعیتی گرفتار شده اید؛ در آغاز کار شرکت تامین کننده محلی پا به پای رشد شما آنچه نیاز داشته اید فراهم کرده است. اما شما هماکنون امکان خرید از وال- مارت را پیدا کرده اید. در فروشگاه های زنجیره ای قیمت محصولات به نسبت پایینتر است. حال شما چه میکنید. سوالها را از خودمان میپرسیم. چه کسی؟ تامین کننده محلی ضرر میکند و والمارت سود. چه اندازه ای؟ تامین کننده محلی به مراتب بیشتر. والمارت حدود 250 بیلیون دلار جنس میفروشد. یعنی سود قطره ای وال-مارت و ضرر دریایی تامین کننده محلی! از تامین کننده محلی میتوان درخواست تخفیف بیشتر نمود اما از فروشگاه زنجیره ای نه. چه میکنید؟ انکاری نیست. معمای اخلاقی آسان نیست.